Franciszek Szubert to postać o znaczącym wpływie na rozwój regionu wielkopolskiego. Urodził się 2 października 1790 roku w Mosinie, nieopodal Poznania, a jego życie zakończyło się 30 marca 1879 roku w Wielkiej Wsi, znajdującej się w pobliżu Buku.
W latach 1831–1848 pełnił funkcję radcy ziemskiego powiatu bukowskiego, co czyni go ostatnim landratem o narodowości polskiej w obszarze Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Pełniąc te ważne obowiązki, szczególnie skoncentrował się na prorozwojowych inicjatywach dla swojego regionu.
Po zakończeniu swojej kadencji, w 1852 roku objął stanowisko administratora bukowskiego majątku kościelnego. Jako prezes dozoru szkolnego, Szubert był również aktywnym działaczem społecznym, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój lokalnej społeczności oraz edukacji.
Za życia przyczynił się do udoskonalenia zarządzania majątkiem oraz do rozwoju instytucji oświatowych, dostarczając przykład wartościowego ziemianina, który dbał o dobro społeczne.
Życiorys
Franciszek Szubert przyszedł na świat w jeszcze wolnej Rzeczypospolitej, wychowywał się w rodzinie, która liczyła wiele osób, jako syn mosińskiego rzeźnika i burmistrza Tomasza Szuberta oraz Elżbiety z Jeżewiczów. W młodości zdobył wykształcenie w szkole OO. Pijarów, która była fundowana przez księcia Augusta Sułkowskiego i mieściła się w Rydzynie. Po zakończeniu nauki przez rok pracował jako nauczyciel pomocniczy, kształcąc uczniów w takich przedmiotach jak język łaciński, niemiecki, francuski oraz arytmetyka.
W 1810 roku Szubert objął stanowisko kalkulatora w poznańskiej prefekturze, gdzie szybko zyskał uznanie za swoją staranność oraz bystry umysł. Już w 1812 roku został mianowany sekretarzem podprefektury w Kórniku. Jego kariera nabrała tempa, gdy po śmierci podprefekta Żółtowskiego w 1818 roku objął funkcję w zastępstwie dla kórnickiego radcy ziemskiego.
W 1830 roku nastąpiła jego przeprowadzka do Buku, gdzie zajął się reorganizacją zaniedbanej administracji powiatowej. Już w roku 1831, przy wsparciu miejscowych ziemian, awansował na radcę ziemskiego. Mimo możliwości przeniesienia się do Środy w 1840 roku, postanowił pozostać w Buku, co świadczyło o jego oddaniu dla regionu. W tym czasie władze Wielkiego Księstwa Poznańskiego nasiliły nacisk na germanizację, co miało swoje odzwierciedlenie w ówczesnej polityce nadprezydenta E.H. Flottwella, który otwarcie potępiał polskie pochodzenie Szuberta oraz jego żony Katarzyny.
Wiosną 1848 roku, współpracując z płk. Andrzejem Niegolewskim, Szubert zaangażował się w przygotowania do wyborów samorządowych. Niestety, 26 kwietnia, podczas zebrania przedwyborczego w Lwówku, stał się ofiarą przemocy ze strony rozwścieczonego tłumu niemieckiego, ale zdołał ujść z życiem. Po brutalnych zamieszkach, które miały miejsce w Buku 3 i 4 maja 1848 roku, został zmuszony do rezygnacji z zajmowanego stanowiska, a jego patriotyczne działania zostały poddane krytyce. Oskarżano go o to, że jego syn wstąpił do powstańców, a także o niepowstrzymanie rewolucyjnego zrywu. Po tym wydarzeniu Franciszek zajął się administracją swojego majątku ziemskiego, który odziedziczył po byłym amcie bukowskim w Wielkiej Wsi.
Od 1852 roku rozszerzył swoje działania o zarządzanie znacznie zubożonym majątkiem kościelnym w Buku, co przyniosło pozytywne rezultaty dzięki jego staraniom. Był również przewodniczącym dozoru szkolnego w Buku. Szubert przez całe życie cieszył się powszechnym szacunkiem jako obywatel oraz serdecznym patriotą. Jego zaangażowanie w sprawy lokalne oraz miłość do rodzimej ziemi była widoczna poprzez sprzeciw wobec sprzedaży polskich gospodarstw i oddawaniu ich w obce ręce. Jak często powtarzał: Polska nie może być odbudowana na marzeniach, musi opierać się na solidnych fundamentach ziemi.
Franciszek Szubert zmarł w swoim majątku w Wielkiej Wsi i został pochowany 3 kwietnia 1879 roku w grobie rodzinnym, który utrzymuje się do dziś na cmentarzu przy kościele św. Krzyża w Buku. Jego pogrzeb przyciągnął liczne tłumy nie tylko z miasta, ale i z okolic. Uroczystości żałobne poprowadził ks. proboszcz Aleksander Akoszewski.
Życie prywatne
Franciszek Szubert był mężem Wiktorii herbu Kotwicz Daleszyńska, która była córką Jakuba Filipa oraz Marianny z Żychlińskich h. Szeliga. Urodziła się około 1802 roku. Ich związek został uwieńczony małżeństwem, które zawarli w Brodach Poznańskich 18 maja 1824 roku. Po śmierci Wiktorii Franciszek ożenił się ponownie, wybierając jako swoją drugą żonę pannę Katarzynę Wroniecką.
Para wzięła ślub 3 marca 1829 roku w poznańskim kościele farnym. Katarzyna, córka Szymona Wronieckiego, który pełnił urząd prezydenta miasta Poznania w latach 1813–1815, miała za żonę Teresę. Niestety, zmarła 11 września 1851 roku w Wielkiej Wsi, mając 61 lat.
Owocem związku Franciszka i Katarzyny był ich jedyny syn, Władysław Szymon, urodzony 4 lipca 1831 roku, który zmarł 4 września 1908 roku. Władysław był znanym bohaterem Wiosny Ludów w okolicach Książa i Miłosławia, a także prawnikiem oraz gospodarzem z Wielkiej Wsi. Jego działalność społeczna obejmowała współtworzenie wielu inicjatyw, w tym Banku Ludowego w 1867 roku oraz Kółka Rolniczego, którego powołanie miało miejsce w 1875 roku. Dodatkowo, Władysław stał się jednym z założycieli Spółdzielni Mleczarskiej, która została utworzona w 1882 roku w Buku.
Przypisy
- M. Formanowicz, Rodowody mieszczan bukowskich. Wstęp do genealogii bukowian (XVI–XIX wiek), Mnichowo-Środa 2015 r., s. 437.
- J. Kozłowski, Niemcy w poznańskiem wobec Wiosny Ludów 1848–1850, Poznań 2009 r., s. 219-220.
- W. Stachowski, Rok 1848 w dawn. powiecie bukowskim. Kościan 1934 r., s. 37. [dostęp 19.08.2014 r.]
- M. Bączkowski, Z dziejów kościólka św. Krzyża w Buku, [w:] Orędownik na powiat nowotomyski. Nowy Tomyśl 1934-07-24 r. R.15 Nr84, s. 3. [dostęp 09.09.2014 r.]
- Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego, T. 1 1815-1852. Poznań 1918 r., s. 144, 459. [dostęp 19.08.2014 r.]
- a b c Dziennik Poznański. Poznań 1879-04-06 r. R.21 nr 80. [dostęp 19.08.2014 r.]
- Kazimierz Wróblewski, Z pamiętnika lekarza, Poznań-Buk 1989 r., s. 35.
- Stanisław Szenic, Garść wspomnień, Poznań 1990 r., s. 19-42.
- Akt zgonu Franciszka Szuberta. Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta USC w Buku. [dostęp 19.08.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Lazarus Fuchs | Wojciech Poznaniak | Maciej Zabel | Ryszard WalkowiakOceń: Franciszek Szubert